Pilotażowy Program LEADER+
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej Inicjatywa Wspólnotowa LEADER+ nie pojawiła się w naszym kraju w formie funkcjonującej na Zachodzie, udało się jednak, m.in. dzięki staraniom Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich, wprowadzić ją jako jedno z działań Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich”.
Na realizację „Pilotażowego Programu LEADER+” w latach 2004-2006 przeznaczonych jest 19 mln euro. Pomoc Programu przybiera postać refundacji 100% kosztów kwalifikowanych i korzystać z niej mogą wszystkie tereny wiejskie. Jednak niezbędnym i podstawowym warunkiem, aby skorzystać ze wsparcia Programu jest stworzenie lokalnego partnerstwa (LGD). Grupa ta powinna być reprezentacją społeczności danego terytorium. Zasięg jej działania powinien obejmować obszar minimum jednej gminy wiejskiej lub wiejsko-miejskiej, zamieszkiwany przez nie mniej niż 10 tys. i nie więcej niż 100 tys. mieszkańców. LGD musi posiadać osobowość prawną i być utworzona przez przedstawicieli miejscowych podmiotów należących do trzech różnych sektorów: sektora publicznego, czyli instytucji reprezentujących administrację rządową i samorządową, sektora społecznego (pozarządowego), do którego zalicza się organizacje zaangażowane w rozwiązywanie spraw społecznych, zatrudnienia, jakości życia, itp. oraz sektora ekonomicznego, do którego zalicza się podmioty gospodarcze (firmy, gospodarstwa rolne) oraz organizacje zrzeszające podmioty gospodarcze. Ponieważ w Polsce nie ma jeszcze grup spełniających wszystkie podane wyżej kryteria, na początek w ramach „Pilotażowego Programu LEADER+” przewiduje się przyznawanie pomocy na tworzenie takich grup (jest to tak zwany Schemat I ). Ubiegać się o nią mogą: samorządy gmin wiejskich, wiejsko-miejskich lub ich związki, osoby prawne takie jakie fundacje, stowarzyszenia lub ich związki oraz organizacje pozarządowe, prowadzące statutowo działalność na rzecz rozwoju obszarów wiejskich/wsi. Przewiduje się, że taką pomoc może otrzymać około 170 inicjatyw partnerskich. Projekty finansowane ze środków pilotażowego LEADER+ nie będą mogły być realizowane z udziałem innych środków publicznych, będą mogły natomiast angażować środki własne gmin. Każda z inicjatyw partnerskich będzie musiała w ciągu roku powołać i ukonstytuować Lokalną Grupę Działania (w formie fundacji, stowarzyszenia lub związku stowarzyszeń, ale nie konsorcjum), a także wypracować zintegrowaną strategię rozwoju obszaru wiejskiego (ZSROW) dla swojego terytorium, aby móc później złożyć kolejną aplikację o przyznanie pomocy na zrealizowanie tejże strategii (w ramach Schematu II pomocy). Nie ma jednak żadnego warunku, który nakazywałby uczestnictwo w Schemacie I, po to aby móc złożyć wniosek do Schematu II.
Strategia LGD musi mieć charakter innowacyjny i posiadać „motyw wiodący”, którym powinien być co najmniej jeden z tematów zaproponowanych przez Komisję Europejską, czyli:
- zastosowanie nowych informacji know-how i nowych technologii w celu podniesienia konkurencyjności produktów i usług terenów wiejskich,
- poprawa jakości życia na obszarach wiejskich,
- podnoszenie wartości lokalnych produktów, w szczególności poprzez wspieranie wspólnych działań podejmowanych przez małe podmioty produkcyjne, dzięki którym uzyskują lepszy dostęp do rynku,
- waloryzacja lokalnych zasobów naturalnych i kulturalnych, w tym podnoszenie wartości miejsc objętych Programem Natura 2000.
II etapy (Schematy) Pilotażowego Programu LEADER+
SCHEMAT I (wnioski można składać do 31 grudnia 2004)
Ile: 5,7 mln euro
Dla kogo:
Samorządy gmin wiejskich, wiejsko-miejskich lub ich związki, osoby prawne: fundacje stowarzyszenia lub ich związki oraz organizacje pozarządowe (inne niż wymienione wyżej)
Na jakie działania:
-wsparcie przygotowania Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich (ZSROW)
– wsparcie procesu tworzenia LGD
-promocja obszarów wiejskich
-mobilizacja ludności do wzięcia aktywnego udziału w procesie rozwoju obszarów wiejskich (działania szkoleniowe, informacyjne, doradcze)
Maksymalne dofinansowanie projektu: 150.000 zł
SCHEMAT II (rozpocznie się rok po Schemacie I)
Ile: 13,3 mln euro
Dla kogo: utworzone w Schemacie I Lokalne Grupy Działania (LGD)
Na jakie działania:
– wsparcie działalności LGD na rzecz realizacji strategii
– promocja obszarów wiejskich
– mobilizacja ludności do wzięcia aktywnego udziału w procesie rozwoju obszarów wiejskich
– upowszechnianie i wymiana informacji o inicjatywach związanych z aktywizacją ludności wiejskiej
Maksymalne dofinansowanie projektu: 750.000 zł